Fani Theoharopoulou

Η Ψυχοκινητική αγωγή είναι η ανάπτυξη των κινητικών ικανοτήτων και δεξιοτήτων του παιδιού. Εκφράζει τη στενή σχέση που υπάρχει ανάμεσα στην αντίληψη, την εμπειρία και τη δράση σε όλα τα επίπεδα της προσωπικότητας.

Ασχολείται με:

  • Την αδρή ή γενική κινητικότητα (στήριξη του κεφαλιού-τετραποδική στήριξη - βάδιση)
  • Επιδεξιότητα των χεριών (λεπτή κινητικότητα)
  • Έλεγχο σφιγκτήρων
  • Το μυϊκό τόνο (ποιότητα ελέγχου Κ.Ν.Σ.)
  • Η ψυχοκινητική αγωγή αναπτύσσει και βελτιώνει :
  • τις αντιληπτικοκινητικές λειτουργίες/ικανότητες και την αισθητηριακή ολοκλήρωση (sensory Integration: S.I.)
  • κιναισθητική αντίληψη (αίσθηση του σώματος στο χώρο) Σωματαισθησίας.
  • Οπτικοκινητικός συντονισμός:
  • οπτική αντίληψη 
  • ικανότητες συντονισμού 
  • δεξιότητες προσανατολισμού (χώρος, χρόνος, κατεύθυνση) χωρική αντίληψη
  • τις κινητικές δεξιότητες(βάδισμα, τρέξιμο, ρίψεις, άλματα, σύλληψη μπάλας)
  • φυσικές ικανότητες (ταχύτητα, ευλυγισία, ευκινησία και επιδεξιότητα).

Η ψυχοκινητική αγωγή απευθύνεται σε:

  • Νευρολογικά περιστατικά (ημιπληγία, παραπληγία, τετραπληγία, 
  • Νοητική Υστέρηση
  • Επιληψία
  • Γενική σύγχυση της ωριμότητας της κινητικότητας (διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή)
  • Παιδιά που περνούν τα στάδια της παιδικής ηλικίας καθυστερημένα ή με έλλειψη ποιότητας. (Minimal cerebral Dysfunction)
  • παιδιά αδέξια (Δ.Ε.Π.Υ.)
  • παιδιά με αστάθεια
  • παιδιά με προβλήματα συμπεριφοράς

Στόχος μας μέσω της ψυχοκινητικής αγωγής είναι η αυτόνομη δράση του παιδιού που αναφέρεται σε σωματικές - φυσικές ικανότητες και δεξιότητες, στο χειρισμό αντικειμένων και πράξεις που απαιτούν νευρομυϊκό συντονισμό. Το παιδί καλείται να αναπτύξει την αίσθηση του χώρου και του χρόνου, τον οπτικοκινητικό συντονισμό, την ισορροπία ,την πλευρική κίνηση, την ορθοσωματική αγωγή και την αναπνευστική ενδυνάμωση.

Παιχνίδι (φανταστικό, ομαδικό)
Ο πιο φυσικός και αποτελεσματικός τρόπος διδασκαλίας για µία ολοκληρωμένη εκπαίδευση είναι η µάθηση µέσω του παιχνιδιού, γιατί εκπαιδεύει µε συγκλονιστικό ενδιαφέρον και ενιαία τον όλον άνθρωπο, χωρίς να κοµµατιάζει την ενότητα του ψυχικού βίου. Γι` αυτό, το πνεύμα του παιχνιδιού πρέπει να διέπει και τις άλλες γνωστικές µορφές, για να βρίσκεται σε παράλληλη σχέση µε την ψυχοσύνθεση του παιδιού.

Εάν παρατηρήσει κανείς όταν το παιδί παίζει θα διαπιστώσει ότι μεγάλο µέρος των ενεργειών του απαιτεί προσοχή, σκέψη και πείραμά, είναι δηλαδή το παιχνίδι του, σοβαρή δουλειά, άσχετα αν δεν έχει οικονομική αξία.

Το παιχνίδι ξεκουράζει, ανακουφίζει, προετοιμάζει και βοηθά το παιδί να ολοκληρωθεί και να αναπτυχθεί σε αυτόνομη προσωπικότητα θέτει σε κίνηση το σύνολο των σωµατικών και πνευµατικών λειτουργιών του παιδιού. Οι ερευνητές επίσης απέδειξαν ότι οι άνθρωποι που κατά την παιδική τους ηλικία στερήθηκαν το παιχνίδι όταν µεγάλωσαν έγιναν µελαγχολικοί, σκυθρωποί και απαισιόδοξοι.

Εποµένως παιδί θα πει παιχνίδι και παιχνίδι θα πει κίνηση και θόρυβος. Το παιχνίδι για το παιδί είναι µια άριστη τροφή και το καλύτερο φάρµακο για την υγεία του . Γι΄αυτό όπως µεριµνάµε για την τροφή, έτσι πρέπει να φροντίζουµε και για το παιχνίδι του, διότι όταν του στερήσουµε το παιχνίδι, του στερούµε την ίδια του τη ζωή

Το φανταστικό παιχνίδι απαιτεί από το άτοµο να είναι σε θέση προσωρινά να αποβάλλει την πραγµατικότητα και τις συνέπειές της. Η ικανότητα αυτή παίζει σηµαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του παιδιού και µπορεί να συνεισφέρει στη δηµιουργικότητα(Singer and Singer 1977). Η φαντασία µπορεί να χρησιµοποιηθεί σε όλη την διάρκεια της θεραπείας για να υποκινήσει το παιδί ή να το ενθαρρύνει να χρησιµοποιεί ενεργητικά δηµιουργική σκέψη.

Το ομαδικό παιχνίδι στη σχολική ηλικία έχει ανυπολόγιστη αξία. Πρώτα µε τη συνειδητή ένταξη στην ομάδα καλύπτεται η ανάγκη για συντροφικότητα, η ανάγκη δηλαδή του παιδιού να βρεθεί μαζί µε άλλα. Ταυτόχρονα το παιδί αντιλαμβάνεται ότι ανήκει εκτός από την οικογένεια και σε µία παιδική ομάδα. Και αφού αυτή η ομάδα είναι έξω από την οικογένεια ικανοποιείται και η τάση του για ανεξαρτησία. Μολονότι το παιδί ξεµακραίνει λίγο από την οικογενειακή θαλπωρή, το αίσθημά της σιγουριάς δε μειώνεται παρά ισχυροποιείται, διότι και η ομάδα είναι στήριγμα ασφάλειας και σύμβολο συλλογικής δύναμης (Parham L. D.- Fazio S. L.: Play in occupational therapy for children, 1997).

Το παιχνίδι είναι σημαντικό και αυτό φαίνεται μέσα από τις παιγνιώδεις δραστηριότητες για την υπερτονία του αυχένα - ωμικής ζώνης , ελλιπή έλεγχο κεφαλής , ελλιπή έλεγχο του κορμού , της λεκάνης , των ισχίων , για τον ελλιπή περιφερικό έλεγχο των άνω και κάτω άκρων καθώς και για την σύλληψη , τη λεπτή κινητικότητα άκρα χειρός και πάνω απ’ όλα για την αυτοεξυπηρέτηση.

Κάποιοι από τους κυριότερους σκοπούς αυτών των παιγνιωδών δραστηριοτήτων είναι εναλλαγή κινήσεων στροφής και προετοιμασία ελαστικότητας των µυών του αυχένα η απαγωγή ωµοπλατών, κατάσπαση ώµων και συµµετρία, συµµετρική χρήση των άνω άκρων, επιµήκυνση εκτεινόντων αυχένα και οπτικοκινητικός συντονισµός, στροφές αυχένα, έλεγχος κεφαλής και ανάπτυξη αντιδράσεων προσανατολισµού, προετοιµασία προστατευτικής στηρικτικής αντίδρασης και µεταφορά βάρους στα άνω άκρα, εναλλαγή κάµψης- έκτασης ισχίου και γόνατος, προετοιµασία ελαστικότητας των καµπτήρων και των εκτεινόντων µυών των ισχίων, προετοιµασία για ρολλάρισµα, συνσύσπαση των µυϊκών οµάδων του κορµού, διαγώνια δραστηριοποίηση του κορµού, εκµάθηση γέφυρας, κινητοποίηση αρθρώσεων Σ.Σ., κάµψη κεφαλής-αυχένα- κορµού, απαγωγή ωµοπλατών, εναλλαγή πρόσθιας-οπίσθιας κλίσης, εκµάθηση της δραστηριότητας από ύπτια σε καθιστή, φόρτιση στα άνω άκρα, διαγώνια δραστηριοποίηση του κορµού, προετοιµασία για την κατάκτηση της τετραποδικής θέσης, διαχωρισµός της δραστηριοποίησης των κάτω άκρων, τελειοποίηση ελέγχου του κορµού, της λεκάνης και των κάτω άκρων και προετοιµασία για τη µονοποδική στήριξη, προετοιµασία για µπουσούλισµα, διαγώνια δραστηριοποίηση, δυναµικός διαχωρισµός της δραστηριοποίησης των άνω και κάτω άκρων, συντονισµός αντίθετου ποδιού-χεριού, βελτίωση κινητικότητας αντιβραχίου- καρπού και συντονισµός χεριών και βελτίωση της σύλληψης, βελτίωση λειτουργικής δραστηριότητας ντύσιµο-γδύσιµο, βελτίωση αντιδράσεων ισορροπίας και προσανατολισµού, βάδιση µε σταυρωτά βήµατα και κάθισµα, διαχωρισµός του δείκτη από τα άλλα δάκτυλα και εγρήγορση κ.α. (Parham L. D.- Fazio S. L.: Play in occupational therapy for children, 1997)

 

Fani Theoharopoulou

Act Like An Animal, 13 Moves to Help Your Child’s Gross Motor Development

Act Like An Animal, 13 Moves to Help Your Child’s Gross Motor Development

Bring the zoo to you! No, we don’t mean you should adopt dozens of wild animals. Instead you can use animals to pra...

Fani Theoharopoulou

Get Moving – Tips on How to Encourage Kids to be Physically Active

Did you know that the Physical Activity Guidelines for Americans recommends that children be active for sixty minutes every day? Kids need at least that much time to let loose and unwind from schoo...

Fani Theoharopoulou

Sand Play: Nature’s Etch-a-Sketch

Playing in the sand can be a great opportunity for children to have unstructured play time. Whether shaped into castles, dug, dripped, sifted, or buried, sand can take many different forms, thus of...